Ακουστικά
Εισαγωγή
Μιλώντας για ακουστικά, προφανώς θα τα παρομοιάσετε με ένα ζεύγος φορητών ηχείων, τοποθετημένων κατ’ ευθείαν πάνω στα αυτιά σας, και προφανώς θα έχετε δίκιο. Κάθε ακουστικό είναι απλώς ένα μεγάφωνο υπό κλίμακα, ώστε να μπορεί να εφαρμοσθεί στο αυτί σας.
Αναλόγως των αναγκών και των απαιτήσεων, καθώς και της χρήσης για την οποίαν τα προορίζετε, υπάρχουν στην αγορά ακουστικά διαφόρων τύπων.
- Τα ακουστικά«ψείρες»
Αυτού του είδους τα ακουστικά προορίζονται για χρήση με φορητές συσκευές. Έχουν σχετικά χαμηλή
ποιότητα ήχου, αλλά είναι ελαφρά και τοποθετούνται στην εξώτερη κοιλότητα του ακουστικού πόρου,
συνήθως καλυμμένα με κάποιο αφρώδες υλικό, ώστε να εφαρμόζουν σταθερά όταν είσθε εν κινήσει.
- Ιn-ear ακουστικά
ή in-ear monitors. Συνήθως, τα ακουστικά αυτού του τύπου αποδίδουν ήχο απλά καλής έως πολύ υψηλής
ποιότητας, καθώς καλούνται να ικανοποιήσουν έως και επαγγελματικές απαιτήσεις.
Έχουν το σχήμα ωτασπίδας, ώστε να εφαρμόζονται στο στόμιο του ακουστικού πόρου, προσφέροντας
αυξημένη απομόνωση του περιβάλλοντος θορύβου, εν συγκρίσει προς τις ψείρες.
- Ακουστικά ανοικτού τύπου
έχουν ανοικτή τη ράχη τους, ώστε να σας επιτρέπουν να ακούτε τους ήχους του περιβάλλοντος με σχετική
άνεση. Όταν ακούτε μουσική σε αρκετά υψηλή στάθμη με τέτοια ακουστικά, ο ήχος τους είναι λίγο - πολύ
ακουστός και στα άτομα γύρω σας, φυσικά σε χαμηλή, όχι ενοχλητική στάθμη.
- Ακουστικά κλειστού τύπου
έχουν τη ράχη τους κλειστή με κάλυμμα από κάποιο πολυμερές, ξύλο ή άλλου είδους υλικό, ώστε ο ήχος που
παράγουν να αποκόπτεται σχεδόν πλήρως, να μην είναι ακουστός από τους άλλους.
Αμφότερα τα ανοικτού και κλειστού τύπου ακουστικά φέρουν ειδικά μαξιλάρια, ώστε να εφάπτονται
αναπαυτικά επάνω στο πτερύγιο του αυτιού, ή να το περιβάλλουν πλήρως, εφαπτόμενα στο κρανίο.
Ακουστικά ανοικτού τύπου προσφέρουν ήχο που προσφέρει μεγάλη απόλαυση. Στη φωτογραφία τα νέα Focal Utopia 2022
Ορθή χρήση, ασφάλεια και άνεση
Αντιθέτως προς οποιαδήποτε ηχεία, τα ακουστικά δημιουργούν ηχητική πίεση προς τα αυτιά σας από πολύ -ΠΟΛΥ- μικρή απόσταση, και έτσι είναι σε θέση να βλάψουν το ακουστικό σας αισθητήριο, αν δεν τα χρησιμοποιείτε σωστά
Το βάρος είναι ακόμη ένας πολύ σημαντικός παράγων. Πολλά ανοικτού και κλειστού τύπου ακουστικά μπορεί να σας φανούν βαριά στο κεφάλι, καθώς φέρουν αρκετά μεγάλους μαγνήτες. Είναι χρήσιμο να μην τα απορρίψετε λόγω του βάρους τους, καθώς ένα τέτοιο ζευγάρι ακουστικών μπορείτε να το συνηθίσετε μετά από σχετικά βραχύ χρονικό διάστημα χρήσης.
Παρ’ όλ’ αυτά, αν ψάχνετε για ακουστικά με πραγματικά υψηλή ποιότητα ήχου, αυτά προφανώς θα είναι ανοικτού ή κλειστού τύπου, αλλά θα πρέπει να
προσέξετε ιδιαίτερα τα μαξιλάρια τους. Αυτά θα πρέπει να είναι κατασκευασμένα από μαλακά και υψηλής αντοχής υλικά, ώστε να εφαρμόζουν στα αυτιά σας με
περισσή άνεση, χωρίς να σας δημιουργούν οποιαδήποτε δυσφορία.
Σύνδεση
Όλα τα φορητά ακουστικά φέρουν καλώδιο τερματισμένο σε βύσμα «καρφί» 1/8” τριών επαφών, ώστε να μπορούν να συνδεθούν στην ανάλογη υποδοχή διαφόρων φορητών συσκευών, όπως τα κινητά τηλέφωνα, οι ταμπλέτες και οι φορητοί υπολογιστές. Συνηθέστατα, τα συμβατικά, κλειστού ή ανοικτού τύπου ακουστικά φέρουν βύσμα «καρφί» ¼” επίσης τριών πόλων, ώστε να μπορούν να συνδεθούν σε ανάλογη συσκευή, όπως ένας ενισχυτής, ένας DAC, κάποιος αναλογικός ή ψηφιακός εγγραφέας, ή μια κονσόλα μίξης.
Εκτός των καλωδιακών, θα βρείτε στην αγορά και ασύρματα ακουστικά, τα οποία προορίζονται να ικανοποιήσουν συγκεκριμένες ανάγκες, όπως η σιωπηλή χρήση της τηλεόρασης και η ελευθερία κινήσεων.
Αν προορίζετε τα ακουστικά σας για να ακούτε μουσική από το hi-fi σύστημα στο σπίτι, κάποια από τις συσκευές του θα πρέπει προφανώς να φέρει ανάλογη υποδοχή. Αν και η έξοδος ακουστικών είναι γενικά παραμελημένη από πολλούς κατασκευαστές πλέον, υπάρχουν πολλοί ενισχυτές που φέρουν έξοδο ακουστικών στην πρόσοψή τους, ειδικά οι ολοκληρωμένοι.
Ένας ολοκληρωμένος ενισχυτής οδηγεί τα ακουστικά από την έξοδο των ηχείων, φυσικά με χρήση κυκλώματος που υποβιβάζει την τάση της εξόδου του, και μάλιστα με τρόπο τέτοιον, ώστε, όταν συνδέετε τα ακουστικά στην υποδοχή τους, τα ηχεία να αποκόπτονται. Aν το hi-fi σύστημά σας δεν φέρει έξοδο ακουστικών, θα πρέπει να αγοράσετε κάποιον ενισχυτή ακουστικών, ο οποίος μπορεί να συνδεθεί στην έξοδο εγγραφής του ενισχυτή σας.
Ενισχυτές ακουστικών
Ο ενισχυτής ακουστικών είναι ειδική συσκευή, που προορίζεται να οδηγεί ένα ή περισσότερα ζεύγη ακουστικών. Στην απλούστερη μορφή του, ένας ενισχυτής ακουστικών περιλαμβάνει μια είσοδο επιπέδου line σε μορφή ζεύγους υποδοχών RCA, μια έξοδο ακουστικών σε υποδοχή ¼” TRS καθώς και το δικό του ρυθμιστικό στάθμης. Οι περισσότεροι ενισχυτές ακουστικών συνδέονται στο ρεύμα μέσω αποσπώμενου καλωδίου, αλλά υπάρχουν και κάποιοι λίγοι ενισχυτές που λειτουργούν με μπαταρία, οι οποίοι απαιτούν σύνδεση στο ρεύμα μόνον κατά τη φόρτιση.
Καθώς ο ενισχυτής ακουστικών είναι κατ’ ουσίαν ένας ολοκληρωμένος ενισχυτής, κάποια μοντέλα φέρουν περισσότερες της μιας εισόδους, καθώς και τον ανάλογο επιλογέα στην πρόσοψη, ενώ επιπλέον μπορεί να έχουν και πάνω από μια εξόδους, τις οποίες οδηγούν ταυτόχρονα. Έτσι, για παράδειγμα, μπορείτε να συνδέσετε το κινητό σας τηλέφωνο σε μια είσοδο, να την επιλέξετε και να ακούτε με τα ακουστικά σας μουσική απ’ αυτό, έχοντας το υπόλοιπο σύστημα κλειστό.
Πέραν, ή αντί των ευρέως διαδεδομένων υποδοχών RCA, ένας επαγγελματικός ενισχυτής ακουστικών φέρει εισόδους με XLR ή άλλου είδους ειδικές υποδοχές, ενώ μπορεί να έχει και πολύ περισσότερες δυνατότητες και ευελιξία. Βεβαίως, ένας μίκτης ακουστικών παρέχει τη δυνατότητα ρύθμισης της στάθμης του ήχου ξεχωριστά σε καθένα από τα ακουστικά που οδηγεί.
Διαλέγοντας ακουστικά
Πρώτ’ απ’ όλα σκεφθείτε τη χρήση για την οποίαν προορίζετε τα ακουστικά σας. Αν σκοπεύετε να τα χρησιμοποιείτε εκτός σπιτιού, εν κινήσει, αυτά βεβαίως θα πρέπει να είναι ψείρες ή τύπου «in-ear». Από την άλλη, αν τα ακουστικά που ψάχνετε προορίζονται για χρήση στο σπίτι, ή για ημιεπαγγελματική, ή επαγγελματική χρήση, προφανώς θα πρέπει να επιλέξετε κάποιο συμβατικό μοντέλο, ανοικτού ή κλειστού τύπου, έχοντας υπ’ όψιν πως τα ακουστικά κλειστού τύπου σας επιτρέπουν να ακούτε μουσική πολύ δυνατά, χωρίς να ενοχλείτε κάποιον άλλο που κοιμάται ακόμη και δίπλα σας. Επίσης, σε άλλες περιπτώσεις, τα ακουστικά κλειστού τύπου είναι μονόδρομος για ηχογράφηση φωνής, καθώς δεν επιτρέπουν ακουστική ανάδραση.
Η απόκριση συχνότητας εκφράζει το εύρος του ακουστικού φάσματος, μέσα στο οποίο τα ακουστικά μπορούν να παίζουν σωστά. Ωστόσο, προδιαγραφή απόκρισης της μορφής 25 - 20000Hz δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο νόημα, καθώς δεν αναφέρει πόσο κυμαίνεται η στάθμη του ήχου μέσα σ’ αυτό το φάσμα. Ένας σοβαρός κατασκευαστής θα ανακοινώσει απόκριση συχνότητας της μορφής 40 - 16000Hz± 3dB, η οποία λέει πως η στάθμη του ήχου μέσα στο φάσμα αυτό δεν κυμαίνεται περισσότερο από 3dB πάνω ή κάτω από το «μέσο όρο» της, δηλαδή δεν παίζει κάποιες συχνότητες πολύ δυνατά και κάποιες άλλες πολύ χαμηλά, δεν «χρωματίζει» τον ήχο, δίνοντας έτσι ένα συναφές και αξιόπιστο άκουσμα.
Η παραμόρφωση, ειδικά η αρμονική παραμόρφωση, είναι ένα πολύ σημαντικό κριτήριο, που σας λέει πόσο καθαρός και φυσικός είναι ο ήχος ενός ακουστικού. Αν και τα μοντέλα που συνοδεύονται από προδιαγραφή παραμόρφωσης είναι μειονότητα στην αγορά, αξίζει πραγματικά να επιλέξετε κάποιο απ’ αυτά, ειδικά εάν ψάχνετε για ακουστικά με πραγματικά υψηλή ποιότητα ήχου για χρήση στο σπίτι ή σε studio. Όπως και να έχει το πράγμα, μια προδιαγραφή μέγιστης αρμονικής παραμόρφωσης της τάξης του 2-3% υποδηλώνει προσεγμένη σχεδίαση.
Η ονομαστική εμπέδηση, αναφερόμενη πολύ συχνά απλώς ως «αντίσταση», είναι χαρακτηριστικό θεμελιώδες για κάθε ακουστικό, καθώς καθορίζει τη φύση της χρήσης του. Τα φορητά ακουστικά είναι σχεδιασμένα έτσι, ώστε να έχουν χαμηλή αντίσταση, περίπου έως 25 - 28Ω, ώστε να μπορούν να οδηγούνται εύκολα από τις φορητές συσκευές, οι οποίες εκ των πραγμάτων λειτουργούν με χαμηλή τάση τροφοδοσίας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι φορητές συσκευές οδηγούν τα ακουστικά με έναν τελεστικό ενισχυτή, δίνοντας πολύ χαμηλή τάση εξόδου, περίπου 1 – 2V.
Τα συμβατικά ακουστικά, κλειστού ή ανοικτού τύπου, προδιαγράφονται με υψηλότερη αντίσταση, κι έτσι απαιτούν ισχυρότερο ενισχυτή με υψηλότερη τάση τροφοδοσίας. Πάντως, η αντίσταση δεν είναι κριτήριο ποιότητας ήχου, καθώς υπάρχουν πολλά μοντέλα με εξαιρετικό ήχο και αντίσταση που κατά περίπτωση κυμαίνεται από 32 έως και 600Ω
Τελικά
Ψωνίζοντας ακουστικά, αρχικά προσδιορίστε τη χρήση για την οποία τα προορίζετε. Αν ψάχνετε για φορητά ακουστικά, εξετάστε κάποιες ψείρες και κάποια τύπου «in-ear» και επιλέξτε αναλόγως της ποιότητας ήχου, της ποιότητας κατασκευής και του προϋπολογισμού σας.
Αν πρόκειται να αγοράσετε ακουστικά για χρήση στο σπίτι ή σε στούντιο, επιλέξτε κάποιο μοντέλο ανοικτού ή κλειστού τύπου, το οποίο θα πρέπει απαραιτήτως να έχει μαλακά, πολύ αναπαυτικά και καλής ποιότητας μαξιλάρια, κατά το δυνατόν ευρεία απόκριση συχνότητας με μικρή διακύμανση και κατά το δυνατόν χαμηλή παραμόρφωση, σε συνάρτηση με την τιμή.